CLAVA

CLAVA

ramus ex utraque parte praecisus, et sic pro fuste et baculo est; ex Graeco κλάδα, quod idem cum κλάδος, ramus, apud Hesych. unde κλάβαν Aeoles fecêre, Latini Clavam. Hinc Clavam Herculis, ramum etiam vocant Latmi Poetae. Propert.

Ille etiam Eleo percussus tempora ramo.

Ut Graeci πτόρθον et ὄρον. Philippus in Epigramm.

---- καὶ βαρύπους ὄζος ὁ ςθηρολέτης.

Fuit autem illa ex oleastro. Vide infra in Cotinus. At Poeticâ licentiâ Pineum stipitem vocat Statius, Theb. l. 4. v. 155. tenax enim haec materia nec gravis, ut habet Glossa MS. Vide de pinu Theopbrastum et Plinium. Certe arboris huius nodosa ligna durissima et durabilissima esse notum. Adeo autem Clava illa Herculi addicta, ut socium eius dicat Val. Flaccus, l. 3. v. 161.

Nec pharetram, aut acres ultra Tirynthius arcus

Exercet, socia sed dispicit omma clavâ.

Simile armorum genus Theseo adscribit Euripides:

Αὐτος θ᾿ ὅπλισμ᾿α τοὐπιδαύριον λαβὼν

Δεινῆς κορύνης, διαφέρων ἐσφενδόνᾳ,

Ο῾μοῦ τραχήλους κᾀποκείμενον κάρα

Κυνέας θερίξων, κᾀποδαυλίζων ξύλῳ.

Μόλις δέ πως ἔτρεψεν εἰς φυγην` πόδα.

Quam quercum Marathonida, item arborem ferratam, vocat Statius, Theb. l. 12. v. 730. et 769. Eam autem assumpsisse gestandam, caesô, qui latrocinia tali telô faciebat, Periphete Corynete, scribit Plutarchus. Vide quoque Apollodorum, fine l. 3. ubi a voce κορύνη, i. e. clava, hunc Κορυνήτην, dictum fuisse, ait. Sed et aliorum Clava antiquissimum in pugnam telum fuit. Unde Virg. l. 7. Aen. v. 506.

---- hic torre armatus obusto.

Papinius Statius, Thebaid. l. 4. v. 64.

--- --- robora flammis

Indurata -----

Alii. Cuiusmodi clavae manuariae, mediô aevô, in usum redierunt. Paulus Warnefridus, Histor. Longobardic. l. 6. c. 3. Ratchis Dux, cum Slavi subitô super eum irruissent et ipse adhuc lanceam suam armigero non abstulisset, eum qui primus ei occurrit, clavâ, quam manu gestabat, percutiens eius vitam extinxit etc. Imo hodieque Clava fortis, ex America Septentrionali, asservatur in Musaeo Kircheriano. Ex durissimo est aeruginei coloris saxo. more lentium opticarum, ex duorum circulorum segmento elaborata, sic ut circumcirca in acutiorem aciem vergat, in medio vero, ob corporis crassitiem, ictûs vibrationem augeat et soliditate robustior sit. In medio foramine exciso tripalmaris baculi manubrio inhastatur. Venerabilis est Auctori, quod aliquot Societatis suae eâ interempti, ingeniosô Barbarorum furore etc. Georg. de Sepibus, in Collegii Romani Societatis Iesu Musaeo, p. 34. De Clavarum ingestis verberibus, in Martyrum suppliciis, vide infra voce Tympanum. Pastores vero Clavam quoque, atque illam ex myrto tulisse, docet Scholiastes Papinii, ad Theb. l. 4. v. 301.

Et pastorali meditantur proelia truncô.

I. e. Clavâ, inquir, seu robore, stipite curvô de myrto, id quod firmissimum lignum est, qualibus Pastores utuntur in Italia. Myrtum certe hastilibus electam, Virgilius docet, Georgic. l. 2. v. 447.

At myrtus validis hastilibus et bona bello

Cornus ---- ---

Qui parem Camillae tribuit, sed spiculo praefixam fine, l. 7. Aen.

---- Lyciam ut gerat ipsa faretram

Et pastoralem praefixâ cuspide myrtum etc.

De Pervanis, tonitru, quod inter sua Numina habent, in figura hominis effingentibus, cum clava et funda, vide infra, voce Tonitru: uti de ritu medii aevi vigilias cum clava notificandi, itidem infra ubi de Vigiliis. Inde diminutivum Clavula; Varroni talea vel ramus ex arbore decisus, unde Clabularis vel Clavularis cursus, de quo supra. Sed et Clavas Latini vocabaut κῶλα ξύλινα, seu κωλόβαθρα, quae κλάπαι quoque Graecis: h. e. soleas vel gallicas, lignea nempe sandalia, quae in balneis gestabantur; item grallas: A quo Clavator, pro grallatore, apud Plautum, Poenul. Actu 3. sc. 1. v. 27.

Cervum cursu vincere, et Clavatorem gradu.

Voce Clava vel κλάπα postea ad quemvis ligneum calceum significandum extensâ, Salmas. ad Capitolinum in Pio, c. 12. et Spartian. in Antonino Caracalla, c. 4.